Sunday, November 27, 2011

Kaliwa o Kanan


Maraming pagbabago ang unti-unting sumasaklaw sa mudong kinabibilangan natin ngayon. Kaliwa’t kanan ang pagasenso, ang pagyabong n gating teknolohiya. Ngunit para sa isang musmos, handa na ba talaga siyang makipagsabayan sa ating mundo? O mananatili siya sa tradisyunal na patintero?

Tsinelas at lata

Noong nakalipas na panahon, kung saan hindi pa nagkakaroon ng tinatawag na teknolohiya, nariyan ang mga larong nagbubuo ng pagkakaibigan, nagpapatibay ng relasyon ng pamilya at nagbibigay aliw sa mga manlalaro. Mga aktibidad ng karaniwang ginagamitan ng pisikal at mental na lakas, at naghuhubog matikas na kabataan. Narito ang ilan sa mga iyon:

1.     Patintero
2.     Tumbang Preso
3.     Luksong-Baka
4.     Luksong-Tinik
5.     Piko
6.     Agawan Base
7.     Patay patayan
8.     Sekqu Base
9.     Agawang sulok
10.   Araw-Lilim

Ang mga larong iyon ang siyang sandigan ng ating mga lolo at lola sa kanilang paglaki. Ang nagmulat sa kanila upang salubungin ang magulong buhay na puno ng problema. At ngayong hindi na nila kayang laruin pa ang mga iyon, sino na kaya ang magtutuloy ng mga kasiyahan nina lolo, tayo?

Monitor at Keyoard

Ang Generation Z, ito ang tawag sa mga taong nabuhay mula noong 1990 hanggang ngayon. Dahil nga sa pagusbong ng iba’t-ibang teknolohiya sa ating mundo, ang dating simpleng buhay na ating tinatamasa ay mas pinadali at mas pinabilis. Ngunit mabuti nga ba ang teknolohiyang ito para sa ating mga kabataan?

Ayon sa mga pagsusuri, napagalaman na marami sa mga kabataan ngayon, lalo na ang teenagers ay nahuhumaling na sa kompyuter games. Siguro ay hindi lamang natin naiisip ang pakiramdam ng mga kabataang ito habang naglalaro, ngunit nakikita na natin ang epekto nito. Hindi ko sinasabi na masama ang paglalaro sa kompyuter, ang masama ay ang sobang paglalaro. Isipin natin mga kapatid, sa mundong ating ginagalawan, wala ka ng takas sa tukso, ang udyok ng moderno.
Bata! Magisip ka kung saan ka lulugar. May kalayaan ang bawat tao sa pagpili kung saan sila magiging masaya, ngunit siguraduhin mo lang na sa pipiliin mo, hindi ka lamang masaya kundi maligaya.

Saturday, November 26, 2011

Kaya mo yan!


Ang paaralang pamamahayag sa ating bansa ay dumaan sa isang ebolusyon na nagpalawig ng kamalayan at kalinangan ng mga mambabasa. Sa ating bansang sinilangan, mayroong nakatalang sampung libong batang mamamahayag na handang sumalubong sa umaalingasaw na korapsyon at panliligalig.

Para sa bayan, para sa'yo

Ang mga mamahayag ay hindi lamang ginagawa ang kanilang trabaho dahil sa sweldo, o dahil sa kasikatan. Ginagawa nila ito dahil mayroon silang responsibilidad na dapat gawin para sa bayan. Upang matupad ang kanilang mga tungkulin, dapat silang maging malaya at magawang pamahalaan ang sarili. Narito ang ilang mga alituntunin:

1.       Ang unang obligasyon ng pamamahayag ay ang katotohanan.
2.       Ang katapatan nito ay sa mamamayan.
3.       Ang pinakabuod nito ay ang disiplina ng pagpapatotoo.
4.       Ang mga mamahayag ay dapat mapanatili ang isang kalayaan mula sa mga inuulat nila.
5.       Dapat maging tagabantay sa mga makapangyarihan.
6.       Kailangan itong magsusumikap upang gumawa ng balitang makabuluhang, kawili-wili, at kaugnay-ugnay.
7.       Dapat panatilihing komprehensibong at proporsyonal ang balita sa. 
8.       Ang mga mamamahayag ay dapat itaguyod ang kanilang personal na konsiyensya.

Habang sinasaisip ng mga mamamahayag ang kanilang responsibilidad sa lipunan o sa paaralan, makakapagpakita sila ng isang buong pusong pamamahayag na may kredabilidad at katotohanan, habang pinapalawig nila ang pagkatuto sa kanilang mga sarili, at kalayaang magpadama ng kanilang mga nararamdaman.

Gamitin ang tinta

Pinakaunang minahal ng mga mamamahayag ay ang kanilang mga papel at bolpen. Bago pa sila lumabas sa telebisyon o mapakinig sa radyo, nagsasanay muna sila upang malaman ang tunay na kahulugan ng jornalismo. Noong 1830, isang napakalaking kamalayan sa pagiimprinta na humantong sa pagkatuklas ng isang mabilis na limbagan. Hindi pa nagwakas ang kapanahunan ng pagtuklas ng tao, makaraan ang isang daang taon, nakatuklas muli sila ng isang limbagan na tinatawag na rotary press. Hanggang sa ngayon, inaangkop na ang panlilimbag sa makabagong teknolohiya tulad ng kompyuter. Nararating nila ang pedestal sa lipunang ito ng dahil sa bolpen at papel. Alalahanin mo ang iyong sinumulan, magsanay ka, magsimula ka, gamitin ang tinta.

Pindot, kuha
           
Ang potograpiya ay isa ring espada ng mga mamahayag gamit upang labanan ang mapamuksang korapsyon at panloloko. Ito ang pinakamabisang ebidensya sa lahat ng krimen, sapagkat, huli ka na sa akto. Ang isang litrato ay katumbas ng libong mga salita. Isang litrato, maaaring makapatay, maaaring makabuhay. Ngunit ang pagbabagong dala ng modernisasyon ay nakapagbigay laya na sa tao upang manipulahin ang mga sagradong bagay ng isang mamamahayag. Sa ilang sandali lamang ay kayang kaya mong pugutin, bigyan ng mga sugat, o kaya ay hubadan ang tao gamit ang kompyuter. Kaya mga mamamahayag, mag-ingat kayo. Sa kapangyarihan pinagkaloob ng sambayan, huwag sanang gamitin ito sa pansariling kagustuhan. Isang litrato, isang ibig sabihin, madaming maaaring mangyari. Maging malaya kayong ipahatid ang tama at mali, sige pumindot, at kumuha.

Sabihin mo, isigaw mo

            Hindi sapat ang basta na lamag ipalimbag ay iyong pahayagan. Paano na lamang kung mayroong mga taong nababagot sa pagbabasa ngunit gusto pa rin nilang makakuha ng totoong mga balita? Salamat kay Paul Gottlieb Nipkow na nakaimbento ng pinakaunang telebisyon na gumagamit ng isang scanning disk. Lumawak ang konsepto nito at unti-unti ay naging perpekto na nagaaliw at nagbibigay impormasyon na sa mga tao. Ginamit na ang pagkakataong ito ng mga mamamahayag sa pamamalita upang mas madaling maintindian ng mga tao ang kamalayan ng bansa. Huwag kang matakot, iyan ang trabaho mo, katotohanan para sa bayan. Maging matapang ka, sabihin mo, isigaw mo.

   Hindi man mga propesyonal, ngunit mga mamamahayag pa din. Ang mga estudyante ay may malaking responsibilidad din katulad ng isang batikang mamamahayag. Hindi man kasing laki, ngunit malaki na upang ipahayag ang katotohanan at kalayaan. Salubungin mo ang anod ng korapsyon, labanan mo ang tukso at panliligalig. Isa kang mamamahayag, kaya mo yan!



Mga Pinagkuhanan:


Mga Litrato:



Pantay Pantay Lamang . . .


                Ang bawat tao sa mundong kinalalagyan natin ngayon ay nakapaloob sa isang  dimensyon, na kung saan ang mahihina ay napapaglamangan, at ang malalakas ang mga naghahari. Nasaang panig ka ba kabilang, nasa mahina o sa malakas?

Huwag kang maging manhid

                Kung wala sila, wala na din tayo ngayon. Sila ang mga mamamahayag. Simple lang diba? Ngunit may malalim ng kahulugan. Paano nga naman natin malalaman ang hirap na dinadanas nila, kung tayo ay nakaupo lamang sa sofa at nanunuod ng mga balita. Paano natin malalaman ang puyat na kanilang nialalabanan kung tayo ay nakakatulog lamang sa kanilang mga binabalita. Gumising ka, ramdamin mo ang kanilang hirap, danasin mo ang kanilang mga sakripisyo, upang maaibigay sayo ang balitang tinutulugan mo lamang.

Pagsulat ng kamatayan

Ayon sa ulat noong 2006, mayroong 55 mga mamamahayag ang namatay sa buong mundo, at ang mga dahilan ay kaugnay ng kanilang mga trabaho. Ang tatlo sa kanila ay mula sa Pilipinas. Isipin mo, nakakatakot diba? Huwag na tayong magbulag-bulagan. Isinasakripisyon nila ang kanilang mga buhay, pra lamang ihatid ang tamang balita sa ating mga telebisyon. Sumusulat sila para sa katotohanan, hindi para sa kamatayan.  Maawa tayo sa sakit na kanilang dinadanas. Huwag natin ipagdamot ang katarungan, magsama sama tayo, magsulat at mabuhay!

Hardin ng pangarap

                Wala silang kasalanan upang mamatay! Bigyan natin sila ng karapatang gawin ang kanilang trabaho ng buong puso at walang alinlangan. Sila ang pinakamalaking isda sa dalampasigan, ang pinakamakinang na barya sa ating mga bulsa. Bakit hindi natin Makita ang kagandahan nila? Bakit palaging nauuna ang tukso at pangaapi? Kalian magbabago ang mundo, patungo sa harding puno ng matitinik na rosas, ngunit ang halimuyak nito ay siyang sa atin ay humahalina.